خانه موزه بتهوون (چمن آرا)

اگه اهل موسیقی باشید، حتما اسم «مرکز موسیقی بتهوون» رو شنیدید یا بهش سر زدید. حالا بتهوون خانه‌موزه‌ای راه انداخته که بهش سر زدیم تا ببینیم فروشگاه معروف بتهوون قراره ما رو با چه چیزهایی روبرو کنه. فروشگاه بتهوون که مدت‌ها در میدون سنایی بود، حالا تغییر مکان داده و در خیابون میرزای شیرازی، دستی به ساختمون مسکونی‌ای که قدمتش به دوره‌ی پهلوی می‌رسه کشیده و در کنار فروشگاه، موزه‌ای تاسیس کرده. اضافه‌شدن یه کافه در این مجموعه با چیدمان جالبش و استفاده‌ی بهینه‌ش از فضای ساختمون مسکونی، عیش این گشت و گذار رو تکمیل می‌کنه. جدای از اتاق‌ها و حتی راهروی طبقه‌ی بالا، بالکن هم برای کافه در نظر گرفته شده. نشستن در فضای باز و دلنشین این بالکن هم لذت خودش رو داره. در طبقه‌ی پایین و در کنار فروشگاه، حیاط‌خلوت دنجی وجود داره که می‌تونه جای مناسبی برای نشستن و گپ‌زدن و مطالعه‌کردن و موسیقی‌شنیدن باشه. غیر از این‌ها، آثار سفالی خانم لاله ثریا جایی در این مجموعه برای نمایش و فروش پیدا کرده. اگر از طرفدارای لباس و لوازم هنری هستید، شاید بدتون نیاد که باز در همین مجموعه، سری به «آرت‌شاپ گوشه» بزنید. علاوه بر این به زودی آثاری هم از فرهاد فزونی گرافیست، به مجموعه اضافه خواهد شد. در ضمن کتاب‌های مربوط به موسیقی هم در فروشگاه پیدا می‌کنید. اما اصل وجودی بتهوون به موسیقی برمی‌گرده، پس چرا صدای ساز توش نپیچه؟ در این مجموعه اتاقی با یه پیانو و چندتایی صندلی وجود داره که می‌شه ازش به عنوان کلاس موسیقی استفاده کرد. این کلاس هر روز در دو نوبت اجاره داده می‌شه تا معلمان موسیقی بتونن در اینجا با شاگرداشون تمرین کنن. همونطور که اشاره کردیم، بابک و آرش چمن‌آرا چندسال پیش موسسه‌ی فرهنگی‌هنری آوا خورشید رو تأسیس کردن که دفتر این موسسه هم همینجاست. بتهوون از زمانی که بنگاه صفحه‌فروشی بود تا همین حالا، آرشیو بسیار پرباری از آلبوم‌های موسیقی داشته و اگر آلبومی بوده که جایی پیداش نکردید، شاید بد نباشه که سری به اینجا بزنید. البته عنوان «خانه‌موزه» ممکنه کمی توقع رو بالا ببره، مخصوصا که اینجا خونه‌ی شخص خاصی نبوده و تعداد آثار نمایش داده شده چندان زیاد نیست و شاید «مجموعه‌ی فرهنگی» عنوان مناسب‌تری باشه، اما گشایش هرکدوم از این مجموعه‌ها رو باید به فال نیک گرفت.

درمورد ساختمان این موزه می تونیم بگیم وقتی وارد این ساختمون قدیمی‌ای می‌شیم که نونوار شده، روی دیوارها همه اسناد و دست‌نوشته‌هاییه مربوط به قراردادهای موسیقی یا دستخط‌هایی از افراد سرشناس موسیقی ایران می بینیم. برای این که جزئیات بیشتری رو بدونیم، باید به عقب برگردیم و کمی از گذشته‌ی مرکز موسیقی بتهوون بدونیم. در سال 1332 شخصی به نام «کریم چمن‌آرا» مغازه‌ای در خیابون منوچهری تهران باز کرد و اسمش رو «بنگاه صفحه‌فروشی بتهوون» گذاشت. سه برادر دیگر کریم هم بهش ملحق شدن و بعد از چندسال در کنار فروشگاه، کمپانی و بعد کارخونه‌ای برای تولید و انتشار صفحه‌ی موسیقی به نام «آهنگ» راه انداختن که بعد از مدتی اسم این کمپانی به «آهنگ روز» تغییر کرد. افراد مشهوری مثل واروژان، اردلان سرفراز، فرامرز پایور و خیلی افراد نامدار دیگه با آهنگ روز همکاری می‌کردن. این روند ادامه داشت تا با اومدن نوار کاست کم‌کم صفحه از رونق افتاد و کارخونه‌ی تولید صفحه هم تعطیل شد. در طول سال‌ها فروشگاه بتهوون پاتوق اهالی موسیقی، چه هنرمندان چه دوست‌داران هنر شده بود. محل فروشگاه چندبار تغییر کرد و در این بین برای مدتی تعطیل و بازگشایی می‌شد. این فراز و نشیب ادامه داشت تا در دهه‌ی هفتاد نسل جدید خانواده‌ی چمن‌آرا یعنی بابک و آرش، فرزندان برادران چمن‌آرا مدیریت فروشگاه بتهوون رو به عهده گرفتن و علاوه بر فروش محصولات موسیقی، با برگزاری کنسرت و تاسیس موسسه‌ی موسیقی «آوا خورشید» و انتشار موسیقی‌های درست و حسابی، دقیقا پا جای پای پدرانشون گذاشتن.

در این مجموعه عناوین مفصلی از کتاب و محصولات موسیقی مخصوص کودکان هم وجود دارد که هم برای کودکان و هم پدر و مادرها جذاب است. همچنین در بخشی دیگر از همین مجموعه محصولات کمک آموزشی، اسباب بازی و کتب غیر فارسی به فروش می‌رسد.

اگر خواستید، از فروشگاه، آلبوم موسیقی مورد علاقه‌تون رو بخرید، نگاهی به اسناد موزه‌ بندازید و در آخر وقتی که در کافه نشستید و استراحت می‌کنید، از صدای موسیقی که فضا رو پر کرده لذت ببرید حتما به بتهوون سربزنید

پس اگر گذرتان به مرکز شهر و خیابان میرزای شیرازی افتاد، حتما سری به خانه موزه بتهوون بزنید،‌ فارغ از هر چیز یادمان باشد بخش مهمی از خاطرات شنیداری‌مان را مدیون فروشگاه بتهون هستیم. رفتن به این مجموعه­‌ها و منعکس کردن پیشنهادات و انتقادات،‌ هم چراغ این مراکز را روشن نگه می‌دارد هم شهرمان را صاحب هویتی فرهنگی‌تر می‌کند.